-
1 εξιστημι
(fut. ἐκστήσω, aor. 1 ἐξέστησα; для неперех. знач. med. к aor. 2 ἐξέστην и pf. ἐξέστηκα)1) смещать, сводить, выводить(ἥ κίνησις ἐξίστησι τὸ ὑπάρχον Arst.)
ἐ. τινὰ ἑαυτοῦ Dem. — выводить кого-л. из душевного равновесия;ἐξίστασθαι ὑπό τινος Arst. — быть вытесненным кем(чем)-л.2) вводить, приводить(τέν ψυχέν εἰς ἀπάθειαν Plut.)
3) приводить в замешательство, расстраивать(τέν πολιτείαν Plut.)
4) изменять, преображать(τέν φύσιν Plat., Arst.)
ἐ. τι πρὸς τὸ ἐναντίον Arst. — превращать что-л. в (его) противоположность;5) лишать(τῆς ποιότητος τὸν οἶνον Plut.)
6) приводить в исступление, лишать рассудка(τινά Eur., Arst.)
7) повреждать, портить(οἶνον, λογισμόν, διάνοιαν Plut.)
8) уходить прочь или в сторону, удаляться, отклоняться(τῆς ὁδοῦ Her. ἐκ τοῦ μέσου Xen.)
ἐξ ἕδρας ἐξεστηκέναι Eur. — сойти с места, сдвинуться;φεύγετ΄ ἐξίστασθε Eur. — бегите прочь;οὐδένα ἐξίστασθαι Dem. — не отступать ни перед кем;ἐξίστασθαι καρδίας Soph. — поступать вопреки своему влечению;ἐὰν μέ ἐξίστηται Arst. — если не отклоняться в сторону (от темы)9) выдаваться наружу, выступать вперед(κοῖλον, οὐκ ἐξεστηκός Arst.)
10) уступать(ὁδοῦ τινι и τῆς τιμῆς τινι Plut.)
ἐξίσταται νυκτὸς κύκλος τῇ ἡμέρᾳ Soph. — ночная пора уступает место дню11) (из)меняться(ὅ αὐτός εἰμι καὴ οὐκ ἐξίσταμαι Thuc.)
12) отказываться, отрекаться(ἁπάντων τῶν ὄντων Dem.)
ἐξίστασθαι τῆς φιλίας τινί Lys. — отказываться от дружбы с кем-л.;ἐξίστασθαι τῆς ἀρχῆς Thuc. — сложить с себя власть;πάντων τῶν πεπραγμένων ἐκστάς Dem. — отпираясь от всего содеянного (им);φιλοσοφίας μέ ἐκστῆναι Plut. — не прекращать занятия философией13) лишаться(τῆς φύσεως Arst.)
ἐξειστήκει τῶν ἑαυτοῦ Dem. — он лишился (всего) своего состояния, но ἐξέστην ἐμαυτοῦ Aeschin. я растерялся (потерял самообладание);ἐξεστηκὼς τοῦ φρονεῖν Isocr. и τῶν φρονίμων λογισμῶν ἐκστάς Plut. — лишившийся рассудка;ἐξίστασθαι τῆς οὐσίας и ἐκ τῆς οὐσίας Arst. — утрачивать свою сущность;ἐξίστασθαι τῶν παλαιῶν μαθημάτων Xen. — забыть свои прежние знания14) приходить в исступление, лишаться рассудка, быть вне себя(ἐξεστηκέναι ὑπ΄ ὀργῆς Arst., ὑπὸ λύπης Plut.)
ὡς ἐξέστη ὑπὸ τῆς πληγῆς Arst. — когда он был оглушен ударом;ἐξίσταντο πάντες οἱ ὄχλοι NT. — весь народ был изумлен;οἱ ἵπποι ἐξίσταντο ταρβοῦντες Plut. — лошади ошалели от страха;15) портиться(οἶνος ἐξεστηκώς Dem.)
16) извращаться, искажаться(πρόσωπα ἐξεστηκότα Xen.)
ἐξίστασθαι εἰς μανικώτερα ἤθη Arst. — нравственно вырождаться -
2 πληθος
- εος τό1) множество(χρυσοῦ Plat.; πημάτων Aesch.)
στρατοῦ π. Her. — многочисленное войско;ἐς π. Thuc. — во множестве2) большинство, основная часть, главные силы(τοῦ στρατοῦ Her.; τῆς δυνάμεως Xen.)
τὸ π. ἐψηφίσαντο πολεμεῖν Thuc.ὡς πλήθει Plat. — в целом, вообще;ὡς ἐπὴ το π. Plat. — в большинстве случаев3) население(τῆσδε γῆς Eur.; τῆς πόλεως NT.)
4) народные массы, народ(ἐς τὸ π. φέρειν τὸ κράτος Her.; ἥ τοῦ πλήθους ἀρχή, δημοκρατία τοὔνομα κληθεῖσα Plat.)
ἐναντία τῷ ὑμετέρῳ πλήθει πράττοντες Lys. — действующие во вред вашему народу5) количество, число, численность(νεῶν Aesch.; πλήθει φοβερώτατος Thuc.)
πλήθεϊ πολλοί Her. — многочисленные;π. ἀνάριθμοι Aesch. — бесчисленные;π. ὡς δισχίλιοι Xen. — числом около двух тысяч6) размер(ы), т.е. объем или протяжение(χώρας Xen.; τῆς οὐσίας Plat.)
π. τῆς ζημίας Thuc. — мера наказания;πλήθει πολλῶν μηνῶν Soph. — по истечении многих месяцев;διὰ χρόνου π. Thuc. — в силу (большой) давности -
3 επιδικαζω
юр.1) присуждать(κλῆρόν τινι Isae., Dem.)
ὅ ἐπιδεδικασμένος καὴ ἔχων τὸν κλῆρον Dem. — выигравший дело о наследстве2) med. (тж. ἐ. ἐν ἀγορᾷ Plat.) требовать себе по суду(τῆς οὐσίας Isocr.; τοῦ κλήρου Lys., Dem.)
ἐ. τῆς ἐπικλήρου Dem. — добиваться в судебном порядке руки наследницы;ἥ ἐπιδικασθεῖσα Isae., Diod. — наследница, о претензии на руку которой заявлено в суд3) med. добиваться, претендовать(τῆς μέσης χώρας Arst.)
-
4 αποφασις
III- εως ἥ [ἀποφαίνω]1) заявление, утверждение, тж. мнение, высказывание(ὑπό τινος λεγομένη Polyb.; ἀποφάσεις καὴ δόξαι Plut.)
2) судебное решение, приговор(τῆς δίκης Dem.)
3) инвентарная опись(τῆς οὐσίας Dem.)
4) ответ(ἀπόφασιν δοῦναι περί τινος Polyb.)
-
5 μερις
1) часть, доля(τῆς οὐσίας Men.; τέν ἀγαθέν μερίδα ἐκλέξασθαι NT.)
2) сторонаἀφ΄ ἑκατέρας τῆς μερίδος Plat. — с обеих сторон
3) пай, доля, участие4) участь, доля(τοῦ Προμηθέως Luc.)
5) общая доля, общее(τίς μ. πιστῷ μετὰ ἀπίστου; NT.)
6) слой, круг, класс(τρεῖς πολιτῶν μερίδες Eur.)
7) политическая группа, партия8) поддержка, помощь(μ. τινι Dem.)
9) ирон. личность, субъект, «штучка»(κακὰ μ. Anth.)
-
6 αναγραφη
ἥ1) список, опись, перепись(περὴ τῆς οὐσίας Plat.)
2) записки, описание(τῶν βίων Plut.)
Λακωνικαὴ ἀναγραφαί Plut. — записки о Лаконии3) pl. государственные акты, постановления Lys., Polyb. -
7 απογραφω
1) тж. med. списывать, переписывать(τέν ἐπωδέν παρά τινος Plat.: τοὺς νόμους Plut.)
2) переписывать, вносить в списки, записывать, регистрировать(ἔθνος ἓν ἕκαστον Her.: τὸ πλῆθος τῆς οὐσίας Plat.)
; med. записываться(πρὸς τὸν ταξίαρχον Xen.)
ἐπὴ στρατηγίαν πολιτικέν ἀπογράψασθαι Plut. — зарегистрироваться в качестве соискателя на пост претора по делам (римских) граждан (лат. praetor urbanus)3) тж. med. подавать жалобу, обвинять(ἀπογράφεσθαι ἀπογραφήν Dem.)
ἀπογράψαι τινὰ ποιεῖν τι Lys. — подать на кого-л. жалобу за совершение какого-л. действия4) med. переводить -
8 διακλεπτω
1) разворовывать, раскрадывать(τὸ διακλαπὲν τοῦ στρατεύματος, sc. τῶν αἰχμαλώτων Thuc.; ὅσα διακέκλεπται τῆς οὐσίας Dem.)
ὅσα μέ διεκλάπη Plut. — то, что уцелело от расхищения2) тайно похищать(τινά Plut.)
3) утаивать, скрывать(λόγοις τέν ἀλήθειαν Dem.)
δ. τῇ ἀπολογίᾳ τέν κατηγορίαν Lys. — защитой скрывать обвинение, т.е. затушевывать вину4) укрывать(τινά Her.; διακλέψαι καὴ διασῶσαι τὸν ἀδελφόν Plut.)
δ. ἑαυτόν Plut. — тайно бежать, скрыться -
9 διακριτικος
-
10 διαφορεω
1) разносить, распространять(κλέος πάντας ἐπ΄ ἀνθρώπους Hom. - in tmesi)
2) переносить, уносить(τοὺς σταυροὺς παρ΄ ἑαυτούς Thuc.)
3) приносить, доставлять4) расхищать, грабить(χρήματα Her.; χώραν Dem.; ὑπὸ τοῦ στρατοπέδου διαφορηθεῖσα πόλις Plut.)
5) разрывать, растерзывать(δαμάλας Eur.; ὑπὸ κυνῶν διαφορεύμενος Her.)
6) разбивать(τὰ διαπεφοημένα τῶν εἰδώλων Arst.)
διαφορεῖσθαι ὑπὸ τοῦ οἴνου Plut. — свалиться от вина7) разгонять, вышибать(οἴνῳ τὸν οἶνον погов. Plut.)
8) бросать в разные стороны, метать, швырять9) расточать, растрачивать(πολλὰ τῆς οὐσίας Plut.)
10) разделятьἀξίωμα διαφορούμενον Diog.L. — разделительное или условное предложение
11) физиол. усваивать, переваривать(τέν τροφήν Plut.)
-
11 διηνεκης
атт. тж. διᾱνεκής 2[ἐνεγκεῖν]1) длинный(ῥάβδοι, ῥίζαι, ἀτραπιτοί Hom.)
2) цельный, сплошной, связный(σώματα Plat.; κόσμος Arst.)
3) долгий(νύξ Luc.)
4) постоянный(νόμος Plat.)
δ. λόγος τῆς οὐσίας Plat. — незыблемая основа сущности5) бот. многолетний(φυτόν Arst.)
-
12 εκλογισμος
ὅ1) исчисление, подсчет(τῆς οὐσίας Plut.)
2) преимущ. pl. обдумывание, обсуждение(ἐκλογισμοὴ ἀκριβέστατοι Polyb.; περί τινος Plut.)
-
13 εκπραξις
-
14 εξαργυριζω
1) превращать в деньги, продавать(τέν ἑαυτοῦ στρωμνήν Thuc. - v. l. ἐξαργυρόω; οὐσίαν Dem.; οἰκία ἐξαργυρισθεῖσα Plut.; med.: οἶκον Isae.; τὰ πλεῖστα τῆς οὐσίας Plut.)
2) med. отнимать деньги, обирать, грабить(πάντας Polyb.)
-
15 ισομοιρεω
иметь равную долю, участвовать в равной мере(ἰ. πρὸς ἀλλήλους Isocr.; ἰ. τινι τῆς οὐσίας Isae.)
ἀξιοῦν ἰ. Xen. — претендовать на равную долю -
16 κατασκευαζω
тж. med.1) снаряжать, оснащать(τὸ πλοῖον πᾶσι Dem.; τριήρεις ἐπὴ τὸν πόλεμον Plut.)
2) снабжать, украшать(σκηνέ χρυσῷ τε καὴ ἀργύρῳ κατεσκευασμένη Her.; ἵππους χαλκοῖς προβλήμασι Xen.)
ἱρὸν ἀναθήμασι κατεσκευασμένον Her. — храм, богатый подношениями3) снабжать средствами защиты, укреплять(τέν Ἄντανδρον Thuc.)
4) снаряжать, собирать (в дорогу), готовить(τινὰ ἐπὴ στρατιάν Xen.; κατασκευάζεσθαι ναυμαχίαν Thuc.)
5) (тж. κ. τοῖς σκεύεσιν Diog.L.) оборудовать, обставлять(οἶκον πρεπόντως Arst.; οἰκίαν Diog.L.)
6) готовить, седлать или навьючивать(τοὺς ὄνους Her.)
7) воздвигать, сооружать, строить(γέφυραν Her.; ἱερὰ καὴ βωμούς Plat.)
8) перен. строить, создавать(ἕτερόν τι γένος ἀριθμῶν, ἰδέας Arst.)
τὸ ἀνασκευάζειν ἐστὴ τοῦ κ. ῥᾷον Arst. — легче отвергнуть (доказательство), чем построить9) приводить в порядок, благоустраивать(χώραν Xen.; πόλιν, γυμνάσια Plat.; τέν ὁδόν τινος NT.)
10) устанавливать, учреждать, вводить(δημοκρατίαν Xen., Arst., Plut.; ἰσότητα τῆς οὐσίας Plat.; τὸ ἀρχεῖον ἐν ταῖς ὁλιγαρχίαις Arst.)
11) назначать, ставить(τύραννον, ἡγεμόνα ἐν ἑκάστῃ ποίμνῃ Arst.)
12) устраивать(συμπόσιον, συνέδριον Plat.)
κατασκευάσασθαι πρόσοδον οὐ μικράν Dem. — обеспечить себе немалый доход13) воспитывать, обучать, готовить(τοὺς ἵππους εἰς ἱππέας Xen.; λαὸς κατεσκευασμένος NT.)
ἀριστερὰ δεξιῶν ἀσθενέστερα κ. Plat. — развивать левые руки слабее, чем правые14) делать (кого-л. кем-л. или что-л. чем-л.)(Γοργίαν Νέστορά τινα κ. Plat.)
κ. τι ἐπισφαλέστερον Dem. — ослаблять что-л.;κατασκευάσαι πρὸς ἑαυτὸν εὖ τὸν ἀκροατήν Arst. — располагать слушателя в свою пользу15) придумывать, выдумывать(πρόφασιν Xen.; χρέα ψευδῆ, γραφήν Dem.)
16) подговаривать или подкупать(κατασκευαστοὴ ἄνδρες Arst.)
-
17 κληρονομεω
1) получать по жребию, получать в удел, наследовать(τῶν χρημάτων Dem.; τῆς οὐσίας Isocr.; χώραν Polyb.; τέν γῆν NT.)
2) быть наследником, наследоватьκ. τινος Luc. и τινα Plut. — наследовать кому-л.;
κ. τινά τινος Diod. — унаследовать от кого-л. что-л. -
18 κοινοτης
- ητος ἥ1) общность, общее свойствоὁ λόγος ὧν ἂν ἥ κ. ᾖ Plat. — определение тех (вещей), у которых есть общее
2) общность, общее владение, общественная принадлежность(τῶν παιδίων καὴ τῆς οὐσίας, περὴ τὰ τέκνα Arst.)
3) общеупотребительностьκ. φωνῆς Isocr. — общеразговорный язык
4) общеизвестностьαἱ κοινότητες Plut. — общие места
5) общительность или обходительность, доступность(προθυμία καὴ κ. Xen.)
6) грам. общность формы для разных грамматических родов (лат. genus commune) -
19 παραιρεσις
- εως ἥ отнятие, лишение(τῶν προσόδων Thuc.; τῆς οὐσίας Plat.)
τέν παραίρεσιν ποιεῖσθαί τινος Arst. — отбирать что-л. -
20 υπερβαινω
(fut. ὑπερβήσομαι, aor. 2 ὑπερέβην - эп. ὑπέρβην, 3 л. pl. ὑπέρβᾰσαν)1) переходить, переступать, пересекать(τοὺς οὔρους Her.; τάφρους Eur.)
ὑ. οὐδόν Hom. и ὑ. δόμους Eur. — переступать порог дома;2) вступать, проникать(εἰς τέν τῶν Θηβαίων, sc. χῶραν Xen.)
ὑ. τέγος ὡς τοὺς γείτονας Dem. — проникнуть через крышу к соседям3) выходить из берегов, разливаться(ἐς τὰς ἀρούρας Her.)
εἰ ἐθελήσει ῥήξας ὑπερβῆναι ὅ ποταμός Her. — если бы река, прорвавшись, разлилась4) выходить за пределы, не соблюдать меруμή νυν ὑπέρβαινε Eur. — так не нарушай же меры, т.е. владей собой
5) переступать, нарушать(νόμους Her., Soph.; ὅρκους Dem.; συνθήκας Polyb.)
ὑπερβαίνων καὴ ἁμαρτάνων Plat. — совершая преступления и ошибки6) обходить молчанием(τινά Her.; τι Dem.)
ὑπερβεβηκέναι τῆς οὐσίας Arst. — обойти вопрос о сущности7) превосходить, превышать(τινὰ ἀρετῇ Plat.)
ὑ. τοῦτο (sc. ἡμιασσάριον) Polyb. — брать дороже этой цены в пол-асса;πλέον ὑπερβὰς ἑβδομήκοντα (sc. ἔτη) Plat. — перешедший возраст семидесяти лет8) переносить, перебрасыватьὑπερβῆναι ἐπὴ τὰς δεξιὰς πλευρὰς τέν κνήμην Xen. — (при посадке на лошадь) перебросить шенкель на правую сторону
- 1
- 2
См. также в других словарях:
Επικρατείας, Συμβούλιο της– — Ονομασία που φέρει σε διάφορες χώρες το ανώτατο δικαστήριο διοικητικής δικαιοσύνης, στο οποίο έχουν ανατεθεί κατά κανόνα, εκτός από τις καθαυτό δικαιοδοτικές αρμοδιότητες, και γνωμοδοτικά καθήκοντα, ως συμβουλευτικού οργάνου της διοίκησης.… … Dictionary of Greek
Ελλάδα - Θρησκεία — ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΘΡΗΣΚΕΙΑ Το περιεχόμενο της θρησκείας που επικράτησε στον ελλαδικό χώρο κατά την Παλαιολιθική εποχή δεν είναι δυνατόν να προσδιοριστεί επακριβώς. Τα λιγοστά και δυσεξιχνίαστης σημασίας ευρήματα δεν βοηθούν προς την κατεύθυνση αυτή … Dictionary of Greek
ανάλυση — Η διάλυση μιας σύνθετης ουσίας στα συστατικά της· το λιώσιμο μιας ουσίας· η διαίρεση του λόγουσε στοιχεία και η εύρεση της μεταξύ τους σχέσης· λεπτομερειακή έκθεση των στοιχείων μιας θεωρίας ή ενός φιλοσοφικού συστήματος· η μελέτη των στοιχείων… … Dictionary of Greek
ИОАНН ЗЛАТОУСТ. Часть II — Учение Считая правильную веру необходимым условием спасения, И. З. в то же время призывал веровать в простоте сердца, не обнаруживая излишнего любопытства и помня, что «природа рассудочных доводов подобна некоему лабиринту и сетям, нигде не имеет … Православная энциклопедия
Σπινόζα, Μπαρούχ ντε- — (Spinoza). Ολλανδός φιλόσοφος (Άμστερνταμ 1632 Χάγη 1677), ο μεγαλύτερος εκπρόσωπος, μαζί με τον Ντεκάρτ και το Λάιμπνιτς, της προκαντιανής ορθολογιστικής φιλοσοφίας. Από εβραϊκή οικογένεια που είχε καταφύγει από την Ισπανία στην Ολλανδία… … Dictionary of Greek
АФАНАСИЙ I ВЕЛИКИЙ — [Греч. ̓Αθανάσιος ὁ Μέγας] (ок. 295, Александрия? 2.05.373, там же), cвт. (пам. 18 янв., 2 мая), еп. Александрийский (с 8 июня 328), великий отец и учитель Церкви. Свт. Афанасий Великий. Фреска собора мон ря прп. Антония Великого в Египте. XIII в … Православная энциклопедия
έκστασι — (ecstasy). Κοινή ονομασία ναρκωτικής ουσίας. Πρόκειται για τη χημική ουσία 3,4 μεθυλενοδιοξυμεθαμφεταμίνη, γνωστή και με τη συντομογραφία MDMA. Στην καθαρή της μορφή είναι μία λευκή κρυσταλλική σκόνη που κυκλοφορεί είτε σε μορφή σκόνης είτε σε… … Dictionary of Greek
Ελλάδα - Φιλοσοφία και Σκέψη — ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ Η φιλοσοφία ως κατανοητικός λόγος Όταν κανείς δοκιμάζει να προσεγγίσει την αρχαία ελληνική φιλοσοφία, πρωτίστως έρχεται αντιμέτωπος με το ερώτημα για τη γένεσή της. Πράγματι, η νέα ποιότητα των φιλοσοφικών θεωρήσεων της… … Dictionary of Greek
κρυστάλλωση — Σύνολο διεργασιών που αποσκοπούν στην επίτευξη της κρυσταλλικής κατάστασης της ύλης κατά τη μετάβασή της σε στερεά μορφή. Η κ. πραγματοποιείται είτε για να απαλλαγεί ένα μείγμα από τυχόν ακαθαρσίες είτε για να διαχωριστούν τα διάφορα συστατικά… … Dictionary of Greek
Θερμοχημεία ή χημική θερμοδυναμική — Τομέας της φυσικοχημείας που μελετά τις σχέσεις μεταξύ της χημικής και της θερμικής ενέργειας κατά τις χημικές αντιδράσεις. Οι σχέσεις αυτές βασίζονται στους νόμους της διατήρησης της ενέργειας, η οποία στηρίζεται στη γενική υπόθεση ότι η… … Dictionary of Greek
ЕПИФАНИЙ КИПРСКИЙ — [греч. ᾿Επιφάνιος ὁ τῆς Κύπρου; лат. Epiphanius Constantiensis in Cypro], свт. (пам. 12 мая) (ок. 315, сел. Бесандука, Палестина 12 мая 403), еп. г. Констанции (древний Саламин, ныне пригород Фамагусты, Кипр), отец и учитель Церкви, богослов… … Православная энциклопедия